Zet extra spotlight op digitale etalages

Jan de Waal
18-05-2011
Zet extra spotlight op digitale etalages Het heeft vier jaar geduurd voordat de eerste ‘wilde’ plannen uitgroeiden tot de lancering van de digitale etalages. Op 12 april, tijdens het symposium Collectie en Connectie van de Plusbibliotheken, was het zo ver. De ontwikkelingslijnen in bibliotheekland zijn lang. Te lang? We proberen meer duidelijkheid te geven
Een digitale etalage is een site over uiteenlopende onderwerpen als eten en koken, wetenschap en techniek, opvoeding en onderwijs, duurzaamheid en water. Het bevat geselecteerde boeken en dossiers, geselecteerd door (vak)specialisten. Iedere etalage bevat: een agenda, nieuwsartikelen op basis van rss, aanwinsten, mediabank met filmpjes, rubriek uitgelicht en een twitterstream. De basis voor een digitale etalage is uiteraard de themacollectie van de fysieke bibliotheek.
De website www.digitale-etalages.nl gaat een onderdeel vormen van de landelijke WhiteLabelWebsite. Je proeft dat al een beetje wanneer je doorklikt op een etalage, dan kom je bij bibliotheek.nl uit. Iedere bibliotheek die zich aansluit bij de landelijke website, krijgt ergens op de site een ‘blokje’ met deze content. En dan pas gaan de digitale etalages overal schitteren. Helaas gaat dan weer een andere wet gelden: de vindbaarheid, en nog belangrijker de ‘aanklikbaarheid’, is verwikkeld in een moordende concurrentiestrijd van aandacht vragende contentblokjes op de landelijke website. Een dilemma waar alle websites mee worstelen: welke informatie komt bovenaan? 

Groei
De bedoeling is dat er nog veel meer digitale etalages gaan ontstaan. Leo Hörnig (projectleider digitale etalages) vertelde dat de ‘achterkant’ zo ontworpen is, dat ze kunnen groeien. Nu zijn het nog enkele Plusbibliotheken (WSF-bibliotheken) die de kar trekken, maar iedere bibliotheek kan zich in feite ontfermen over een thema. ‘Er ligt veel kennis, passie en deskundigheid bij bibliotheken’, aldus Hörnig. Het onderhouden van de thema’s kost nu zo’n 8 uur per week. Een oproep dus aan specialisten en directeuren om mensen vrij te maken om aan een thema te gaan werken. Profileer je bibliotheek en je stad rondom een thema. 

Gesloten karakter
De etalages waren nog niet gelanceerd of de actieve bibliotheekblogfauna becommentarieerde of twitterde er weer op vrolijk op los: ‘Mooie manier van presenteren maar zijn het eigenlijk geen dossiers?’ Storiesguy.blogspot vroeg zich af: ‘Is er wel behoefte aan nóg een portal met “digitale informatie”?’ En hij stelde vooral het gesloten karakter aan de kaak en gaf het voorbeeld van de ‘foute’ start van Wikipedia: ‘Aan deze online encyclopedie konden uitsluitend artikelen worden toegevoegd die waren beoordeeld door een groep redacteuren. Dat werd geen succes: te topdown, te traag en te bureaucratisch. In drie jaar tijd kwamen 24 artikelen gereed.’ Pas nadat Wikipedia een open platform werd, dus iedereen zijn deskundigheid kon bijdragen, werd het een succes.
In de levende discussie die hierna ontstond op Storiesguy’s blog kwamen veel argumenten en suggesties naar voren: ‘Het is pas versie 1.0, in versie 2.0 is het beter, het moet meer gepromoot worden en door slimme searchtools komt de informatie vanzelf bovendrijven in Google’. Opvallend was dat de discussie niet over het gesloten karakter ging.

Interactief?
Het persbericht beschrijft heel mooi dat digitale etalages interactief zijn: ‘Bezoekers worden uitgenodigd mee te discussiëren of te reageren. Ook worden sociale netwerken ingezet om de etalages onder de aandacht te brengen en contact te leggen met de verschillende doelgroepen.’ Helaas is nergens een ‘contactknopje’ te vinden of een schermpje waarin een reactie achtergelaten kan worden. Enkele thema’s hebben wel een twitteraccount, maar die zijn nog niet gezegend met veel volgers. De digitale etalages zijn vooral nog eenrichtingsverkeer. 

Gemiste kansen
De ‘digitale etaleurs’ van het project zijn enthousiast en met veel inzet en passie bezig om, binnen de mogelijkheden die het huidige concept biedt, alles wat de bibliotheek in de boekenkast heeft mooi uit te stallen. Maar is dit voldoende? Ik denk het niet. Veel covers van de gepresenteerde boeken worden niet getoond. Reserveren gaat nog via de landelijke weg en niet rechtstreeks naar je eigen bibliotheek. Allemaal zaken die volgens mij wel opgelost gaan worden.
Verontrustender is dat, wanneer je bijvoorbeeld in Google zoekt op het artikel met kop ‘Hoogbegaafdheid - meer dan een hoog IQ’, de link slechts dankzij een tweet van ‘onze’ Bertil Voogd uitkomt bij het artikel en de andere link bij de http://dcr.digitale-etalages.nl/browse. Dit is een technische pagina van de Digital Content Repository (DCR), een onderdeel van de site van digitale etalages, waar onze bezoekers helemaal niet moeten komen. Een andere Google-test met ‘Nederland achter kunststofdijken’ komt alleen bij de DCR uit, omdat over dit artikel niet is getwitterd. Google vind de digitale etalages wel, maar de interne verwijzing is nog niet optimaal om succesvol gevonden te worden. Voorlopig een gemiste kans.

Versie 2.0
Ideaal zou zijn: een breed draagvlak, veel unieke content en iedereen kan deelnemen. Dan gaat ons publiek van de etalages houden en het doorvertellen: ‘je moet eens daar kijken’. Die ‘wow-factor’ is er nog niet. 
Een versie 2.0 is voorlopig niet haalbaar, omdat er geen geld is voor een doorontwikkeling van de site. Daarom hierbij een aantal gratis tips:
Creëer gastrubrieken met bekende Nederlanders die spraakmakende discussies opwerpen, zodat extra publiciteit en discussie op gang komen.
Verplaats de etalages ook naar de fysieke bibliotheek, waar een pc-versie de papieren collectie kan verrijken. Ideaal hiervoor is het multitouchscherm Rotunda. Een goedkopere oplossing is om de site iPad-rijp maken, zodat iPad als presentatiemiddel ingezet kan worden, of als Ipad of mobiele app thuis.
Zorg ervoor dat Google de content goed kan indexeren, zodat de inhoud van de etalages mooi bovenaan in de zoekresultaten pronken. Het onderling voor elkaar reclame maken versterkt het product en verrast het publiek met onze rijke collecties.
Nog een navigatietip: Wie eenmaal in een etalage zit, komt er niet meer uit, je mist duidelijk een homeknop naar alle of andere etalages.
Ook bibliotheek.nl zou op hun site reclame mogen maken voor de etalages.
Het is pas echt een succes wanneer ons eigen deskundige publiek de digitale etalages gaat vullen. Dan gaan de etalages leven, een Twitter- of rss-koppelingetje is niet voldoende, content moet gedragen worden.
Kortom: de digitale etalages zijn gestart, maar een extra spotlight is de komende tijd nog wel nodig.


Tekst: Jan de Waal 


Meer informatie:
www.digitale-etalages.nl . Promotie: http://www.plusbibliotheken.nl/agenda/start-campagne-digitale-etalages
Blog over: http://biebblog.openia.com/tag/digitale-etalages/
Blog over: http://storiesguy.blogspot.com/2011/04/de-digitale-etalages-wikipedia-10.html
Notitie 2007: http://www.vng.nl/Documenten/Extranet/Cultuur/Bibliohteekwerk/completebibliotheek_wsf.pdf



4

Reacties op dit artikel (2)

Saskia Dellevoet
23-5-2011 11:30
Dag Jan,
Dank voor je kritische stuk. De digitale-etalages  zoals gelanceerd de 12e zijn inderdaad (nog) erg gesloten. Ze zijn (nog) niet erg interactief en de SEO is onvoldoende. Ik voel me als redacteur van Opvoeding en Onderwijs in positieve zin aangesproken om te reageren op je artikel. 

Van Brabants naar landelijk 
Ik ben redacteur van Opvoeding en Onderwijs namens Bibliotheek Midden-Brabant. Die etalage bestaat sinds 2010 in ‘het Brabantse’. Bij het bouwen is gebruik gemaakt van de notitie Digitale-etalages (De Vet, 2008). De Brabantse etalage is onlangs overgezet naar het landelijke format. Daarmee zijn enkele zaken weggevallen die wel in de Brabantse versie zaten: een intern blog, contactformulier, pollmogelijkheid, e.d. Dat vind ik jammer omdat hiermee een stukje uitwisseling wegvalt. De doorontwikkeling zal uitwijzen of dat goed wordt opgevangen. 

Sociale media 
Er zijn meer mogelijkheden tot interactie dan de etalages zelf bieden: sociale media. 
@opvoedingonderw heeft 570 volgers. Het account beheer ik niet vanuit eenrichtingsverkeer. In tegendeel, het levert wederzijdse interessante contacten en discussie op. Ik reageer en volg actief relevante zaken vooral op Twitter en LinkedIn. Het gesloten karakter van de site, probeer ik hiermee op andere plekken te doorbreken.

Je geeft goede tips waar ik voor een deel al flink mee aan de slag ben. 

Cocreatie
• ‘Het is pas echt een succes wanneer ons eigen deskundige publiek de digitale etalages gaat vullen. Dan gaan de etalages leven, een Twitter- of rss-koppelingetje is niet voldoende, content moet gedragen worden.’ 

Mooie tip! Dat is precies wat ik probeer te doen, bijvoorbeeld door via Twitter of in allerlei groepen op LinkedIn oproepen te plaatsen tot cocreatie en de discussie mee aan te gaan. Op die manier is bijvoorbeeld het thema hoogbegaafdheid ontstaan. Het is mijn insteek te werken vanuit de #krachtvandelen en collega's / experts in het veld een podium te geven hun intellectueel kapitaal te ventileren. De wow-factor oproepen valt niet mee. Een hele klus om mensen te vinden die bereid zijn tot cocreatie. 

Discussie en publiciteit aanzwengelen

• 'Creëer gastrubrieken met bekende Nederlanders die spraakmakende discussies opwerpen, zodat extra publiciteit en discussie op gang komen.'

Deze tip is een wens. Echter, discussies vinden vaak al op andere plekken plaats. Ik vind het een interessante gedachte dat je niet per se zelf e.e.a. hoeft te starten maar aansluit bij bestaande discussies. Een nieuw platform opzetten, sluit volgens mij niet aan bij de behoefte omdat er al zoveel is. In je etalage kan je verwijzen naar die al bestaande groepen en discussies. En in de discussie kan je weer verwijzen naar je etalage. Het vraagt wel een heel andere rol van de redacteur. 

Zichtbaarheid

• 'Verplaats de etalages ook naar de fysieke bibliotheek, waar een pc-versie de papieren collectie kan verrijken.'

Bibliotheek Midden-Brabant heeft inderdaad een fysieke plek ingericht met er themaboeken een een PC waarop de etalages te zien en bekijken zijn. Hoe vaak die plek bezocht wordt en of de boeken meer geleend worden, is (nog) niet onderzocht. 

Vindbaarheid

• 'Google content indexatie'

Een groot punt van aandacht. Met de ‘lokale’ Brabantse site, stond ik na veel moeite hoog in vindbaarheid. Dat is nu helaas niet het geval. Maar daaraan wordt hard gewerkt. 

Extra spotlicht
Het kan een mooi product worden maar dan moet er inderdaad nog wat meer licht bij zoals je zelf al aangeeft. En daaraan werken we de komende tijd. Meer tips zijn welkom.


Saskia Dellevoet- redacteur Opvoeding en Onderwijs
Jan de Waal
23-5-2011 13:03
Hallo Saskia

Prima reactie. Ik heb inderdaad een kritisch stuk geschreven zonder proberen zuur te zijn en daarom ben ik ook met oplossingen en ideeën gekomen. Ik vind dat we te weinig buiten de bibliotheekbranche kijken. Wat we ontwikkelen vinden we vaak al erg mooi. Binnen onze eigen normen zijn we geweldig maar als je het vergelijkt met andere projecten buiten de onze bibliotheekwereld dan kunnen we daar nog veel van leren. Een van de mooier voorbeelden is bijvoorbeeld http://www.frankwatching.com/ waar veel kennis gedeeld en juist door alle reacties wordt de stof nog verdiepd of bekijk eens www.mindz.com (lees daarover op http://www.frankwatching.com/archive/2008/11/06/site-gespot-mindzcom/

Inderdaad jammer dat de Brabantse communicatie mogelijkheden niet in de uiteindelijke versie is gekomen. Ik denk wel dat we een mooi product in handen hebben om digitaal onze (bytes en atoom) materialen te etaleren maar laten we vooral meer naar buiten kijken en minder naar binnen.